Συνέντευξη στην Αθηνά Κοροβέση

Την φιλοσοφία της για τη ζωή μπορεί να την καταλάβει κανείς αν λάβει ένα μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου της. Καθώς, κάπου εκεί, ανάμεσα στις ιδιότητές της θα προσέξει το εξής ρητό:

«Σε εκατό χρόνια από τώρα δεν θα έχει καμιά σημασία τι αυτοκίνητο οδηγούσα, σε τι σπίτι έμενα, πόσα χρήματα είχα στην τράπεζα, ή τι ρούχα φορούσα, ΑΛΛΑ ο κόσμος μπορεί να είναι λίγο καλύτερος γιατί έπαιξα κάποιο σημαντικό ρόλο στη ζωή ενός παιδιού («Within My Power», F. Witcraft)»

Πρόκειται για την Δρ. Αλίκη Μητσάκου, ευρέως γνωστή στους διεθνολογικούς κύκλους και στη φοιτητική κοινότητα του κλάδου, η οποία φέρει τις ακόλουθες ιδιότητες:

-Ιδρυτικό Μέλος της Ελληνικής Ένωσης για την Ατλαντική & Ευρωπαϊκή Συνεργασία (Ε.Ε.Α.Ε.Σ. – Greek Association for Atlantic and European Cooperation G.A.A.E.C., gaaec.org

-Ιδρύτρια και Διευθύντρια του Διεθνούς Κέντρου Πρωτοποριακών Σπουδών – The International Center for Leading Studies TICLS, ticls.org

-Συντονίστρια Γυναικών για τη Διεθνή Ασφάλεια – Women In International Security, www.gaaec.org/en/networks/wiis

Η Αλίκη Μητσάκου παραχωρεί μια εφ΄ όλης της ύλης συνέντευξη στο Politis Online και την Αθηνά Κοροβέση από το γραφείο της – ένα «ζωντανό» κειμήλιο με εκατοντάδες βιβλία και αμέτρητες φωτογραφίες με μύθους της διεθνούς πολιτικής σκηνής, πολλοί εκ των οποίων δεν βρίσκονται στη ζωή.

Συνοδοιπόρος προσωπικής και επαγγελματικής ζωής ο σύζυγός της Θεοδόσης Γεωργίου, Ιδρυτικό Μέλος και Πρόεδρος της Ε.Ε.Α.Ε.Σ., τον οποίο ευχαριστούμε θερμά  για το φωτογραφικό υλικό.

Στη συνέντευξη που ακολουθεί, η κυρία Μητσάκου μας μιλάει για τις δράσεις των οργανισμών στους οποίους δραστηριοποιείται, για την Κοινωνία των Πολιτών και τη σύνδεσή της με την Ευρωατλαντική συνεργασία, για το μέλλον του ΝΑΤΟ, αλλά και την πορεία της χώρας μας εντός του Οργανισμού Βορειοατλαντικού Συμφώνου.

Ούσα κοντά στους φοιτητές, η Δρ. Μητσάκου, δίνει ιδιαίτερη έμφαση στη νέα γενιά και στην αναγκαιότητα της δραστηριοποίησής της με τα κοινά, την οποία χαρακτηρίζει «υποχρέωση κάθε σκεπτόμενου πολίτη».

Η ίδια, με σπουδές στην Ιατρική και ειδίκευση στην αναισθησιολογία, την εντατική θεραπεία και την αντιμετώπιση του πόνου, μας εξηγεί αυτό που περιγράφει ως «διεπιστημονικότητα» και αναφέρει χαρακτηριστικά πως «οι νέοι πρέπει να δραστηριοποιηθούν και ας μην έχουν πολύ χρόνο για καφέ».

Τέλος, τονίζει τη σημασία του διαλόγου σε όλες τις πτυχές της ζωής μας, επισημαίνοντας τον κίνδυνο της έλλειψής του στην Ελλάδα του σήμερα με τα τόσα ανοιχτά μέτωπα.

Α.Κ.: Πώς συνδέεται η Κοινωνία των Πολιτών με τo πνεύμα της Ευρωατλαντικής συνεργασίας και ποιά η στόχευση αυτής της σύνδεσης;

Αλίκη Μητσάκου: Ας ξεκινήσουμε με την έννοια της Κοινωνίας των Πολιτών, που ίσως να μην είναι σαφής. Γιατί Κοινωνία των Πολιτών δεν είναι τίποτα περισσότερο από όλους εμάς, τους απλούς ανθρώπους – πολίτες, που αποφασίζουμε να μην λειτουργούμε αυτόνομα αλλά μέσα από «ομάδες», Συλλόγους, Οργανώσεις, Φορείς, που ενώνουν τις φωνές μας για κοινούς στόχους, για να γίνουν πιο δυνατές. Όπως οι βέργες στο Μύθο του Αισώπου για το γεωργό και τα παιδιά του, η βέργα μόνη της σπάει, το δεμάτι όμως αντέχει! Η «συνεργασία» μεταξύ των μονάδων αποτελεί βασική προϋπόθεση για την αποτελεσματική επίτευξη των κοινών στόχων.

«Πολίτης δ’ ἁπλῶς οὐδενί τῶν ἂλλων ὁρίζεται μᾶλλον ἢ τῷ μετέχειν κρίσεως και ἀρχῆς» έγραφε ο Αριστοτέλης στα Πολιτικά. η Συνθήκη της Ευρωπαϊκής Ένωσης αναγνωρίζει τον ρόλο της κοινωνίας των πολιτών για τη χρηστή διακυβέρνηση της ΕΕ και υπογραμμίζει την ανάγκη του ανοιχτού, διάφανου και τακτικού διάλογου με τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών.

Κοινωνία των Πολιτών είμαστε λοιπόν εμείς που, οργανωμένα όμως και όχι ως μονάδες, παρεμβαίνουμε μεταξύ των Θεσμικών Οργάνων για να προβάλουμε ή να υποστηρίξουμε θέματα που μας αφορούν ευρύτερα.  Οι υποχρεώσεις μας ως Πολίτες δεν σταματούν στην εκλογική ψήφο, που και αυτή έχει «απαξιωθεί» τελευταία, αλλά οφείλουμε να μετέχουμε στα «κοινά».

Σε αυτό το πλαίσιο, ως ομάδα Πολιτών, πιστεύουμε ότι ανάπτυξη, ευημερία και κυρίως Ασφάλεια, ένας ακόμα όρος που -ίσως- χρειάζεται ανάπτυξη, δεν είναι δυνατόν να υπάρξει, με τις σημερινές συνθήκες παγκοσμιοποίησης της αγοράς, χωρίς την ύπαρξη Συνεργασίας μεταξύ των χωρών, και ιδιαίτερα με τις Η.Π.Α. που αναμφισβήτητα έχουν την μεγαλύτερη επιρροή σε όλους τους Διεθνείς Οργανισμούς.

Η Ευρωατλαντική Συνεργασία, με τις χώρες και από τις δύο μεριές του Ατλαντικού, αναγνωρίζεται ως βασικό προαπαιτούμενο για να υπάρξουν συνθήκες Ασφάλειας και Ανάπτυξης, σε όλα τα επίπεδα.

Η συνεργασία των Πολιτών -σε Ευρωατλαντικό επίπεδο στην προκειμένη περίπτωση- αποτελεί βασικό βήμα, αφού οι Πολίτες μπορούν να δημιουργήσουν θέσεις μέσα από διάλογο, και να ασκήσουν την επιρροή τους στις Κυβερνήσεις τους με τα μέσα που διαθέτουν, είτε είναι τα Μέσα Ενημέρωσης είτε είναι η ψήφος τους. Αντίστοιχα, μπορούν να λειτουργήσουν αναδραστικά, και να μεταφέρουν τους προβληματισμούς τους στα «Κέντρα Λήψης Αποφάσεων» (ως γενικός όρος) για την αξιολόγηση και εφαρμογή του ζητούμενου στόχου. Οι λέξεις κλειδιά είναι βέβαια η «συνεργασία», η «αξιολόγηση» και ο «διάλογος». Οποιαδήποτε δραστηριότητα δεν βασίζεται σε αυτές τις έννοιες δεν δημιουργεί προϋποθέσεις αποτελεσματικότητας.

 

Α.Κ.: Με ποιόν τρόπο η Ελληνική Ένωση για την Ατλαντική & Ευρωπαϊκή Συνεργασία υλοποιεί αυτή τη σύνδεση;

Α.Μ.: Από το 1991 η Ε.Ε.Α.Ε.Σ. δραστηριοποιείται τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό με το μήνυμα «Ηγεσία στο Εσωτερικό, Συνεργασία στο Εξωτερικό» με Εκπαίδευση, Διάλογο και Προάσπιση ή Συνηγορία. Διοργανώνει εκδηλώσεις στο Εσωτερικό, συμμετέχει σε Διεθνείς οργανώσεις και Δίκτυα, και αναπτύσσει συνεργασίες, ώστε οι Πολίτες να είναι ενημερωμένοι, ικανοί για εποικοδομητικό διάλογο και να υποστηρίζουν τα συμφέροντα της Ελλάδας στο διεθνή χώρο.

Η Ε.Ε.Α.Ε.Σ. είναι η μόνη Μη Κυβερνητική Οργάνωση στην Ελλάδα, μία από κάθε χώρα, που αναγνωρίζεται από το ΝΑΤΟ, σε προνομιακή σχέση, ως φορέας διαλόγου με την κοινωνία των πολιτών.

Ως θεσμικό μέλος, από το 1991, της Διεθνούς οργάνωσης, της Ένωσης Ατλαντικού Συμφώνου (Atlantic Treaty Association, www.atahq.org) που ιδρύθηκε το 1954, έχει τη δυνατότητα να συμμετέχει στον διάλογο, και τις θέσεις που διαμορφώνονται, μεταξύ 38 χωρών, χωρών μελών του ΝΑΤΟ, και των χωρών που συνεργάζονται με τη Συμμαχία όπως οι χώρες του Μεσογειακού Διαλόγου, του προγράμματος Συνεργασία για την Ειρήνη (PfP), κλπ.

Θα πρέπει να σημειώσω ότι είμαστε Ένωση για την Ατλαντική αλλά και την Ευρωπαϊκή Συνεργασία, επειδή, ως Έλληνες, θεωρήσαμε ότι η μονομερής συνεργασία με το ΝΑΤΟ δεν εξυπηρετεί πλήρως τα συμφέροντα της χώρας μας που είναι και μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Με συνεχή παρουσία και ανάπτυξη συνεργασιών, η Ε.Ε.Α.Ε.Σ. έχει δημιουργήσει δεσμούς και έχει ενταχθεί και σε άλλα δίκτυα που συμβαδίζουν σε αξίες και οράματα, όπως τo Δίκτυο Ευρωάμυνας (Eurodefence Network www.euro-defense.eu), τη διεθνή οργάνωση για την προώθηση των Γυναικών σε θέσεις διεθνούς πολιτικής και ασφάλειας Γυναίκες στη Διεθνή Ασφάλεια (Women In International Security – WIIS www.wiisglobal.org), το Ίδρυμα Anna Lindh, την Ένωση Ευρωπαίων Κοινοβουλευτικών για την Αφρική (Association of European Parliamentarians for Africa AWEPA), κλπ.

Σε συνεργασία με τους θεσμικούς Εκπροσώπους των ελληνικών Κυβερνήσεων, διακομματικά και υπερκομματικά,  προσπαθούμε να προβάλλουμε τις θέσεις της χώρας στις διεθνείς συναντήσεις,  και να μεταφέρουμε τα μηνύματα που δεχόμαστε τόσο από το κοινό της Ελλάδας προς τα έξω, όσο και τα «έξω» προς το εσωτερικό.

Σε εθνικό επίπεδο επικεντρώνουμε στον Διάλογο και την Εκπαίδευση για την Εξωτερική Πολιτική και την Ασφάλεια, κυρίως σε σχέση με τα Εθνικά θέματα. Διοργανώνουμε από το 1991 το διεθνές Ετήσιο Συμπόσιο, κάθε Δεκέμβρη (συνήθως) για τα επίκαιρα θέματα διεθνούς ασφάλειας και συνεργασίας στο χρόνο που πέρασε, εκπαιδευτικά προγράμματα για νέους επιστήμονες. Ανταποκρινόμαστε και συμμετέχουμε με αντιπροσωπείες σε παρεμφερείς εκδηλώσεις τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό, με στόχο την αναγνώριση και κατανόηση των ζητημάτων που επηρεάζουν τις διεθνείς σχέσεις και την ενεργή υποστήριξη των εθνικών θεμάτων.

Ένα απλό παράδειγμα είναι η χρήση της ονομασίας της χώρας των Σκοπίων, που είναι σήμερα στην επικαιρότητα, για την οποία έχουμε αναλώσει πολλές δυνάμεις για να χρησιμοποιείται στα δίκτυά μας και στις Διεθνείς εκδηλώσεις που συμμετέχουμε η ονομασία που έχει γίνει αποδεκτή από τα Ηνωμένα Έθνη, το ΝΑΤΟ και την Ευρωπαϊκή Ένωση, και όχι αυτή που θα είχε επικρατήσει χωρίς αντιδράσεις.

Πιστεύουμε ότι οι δημοκρατίες εξαρτώνται από πολίτες οι οποίοι, μεταξύ άλλων, έχουν επίγνωση των δικαιωμάτων και των ευθυνών τους, είναι ενημερωμένοι για τον κοινωνικό και πολιτικό κόσμο, μπορούν να δραστηριοποιούνται και να διατυπώνουν τις απόψεις και τα επιχειρήματά τους, ενδιαφέρονται για την γενικότερη ευημερία και είναι ικανοί να ασκήσουν επιρροή. Αυτές οι ικανότητες αναπτύσσονται μέσα από γνώση και διάλογο, ώστε να μπορούν οι πολίτες να αναλάβουν τον ενεργό ρόλο τους στη σημερινή πολύπλοκη και πολυποίκιλη κοινωνία.

Α.Κ.: Στο ερώτημα που οδεύει το ΝΑΤΟ τί θα απαντούσατε;

Α.Μ.: Από το 1949 που δημιουργήθηκε το ΝΑΤΟ για την προστασία της Ευρώπης από ενδεχόμενη στρατιωτική επίθεση και ως αντίβαρο στο Σύμφωνο της Βαρσοβίας, πολλά έχουν αλλάξει. Άλλαξε όμως και η έννοια της Ασφάλειας, από στρατιωτικά αμυντική που ήταν μέχρι πρότινος ακόμα.

Η διεθνής οριοθέτηση της έννοιας «Ασφάλεια» (Security) συζητείται χρόνια, παρόλο που η λέξη χρησιμοποιείται καθημερινά σε όλες τις πτυχές, διαδικασίες και στάδια της διεθνούς πολιτικής, και οι διεθνείς οργανισμοί εκδίδουν αποφάσεις και διακηρύξεις τιτλοφορούμενες από φράσεις που περιέχουν τη λέξη «Ασφάλεια». Στα ελληνικά η έννοια είναι ακόμα περισσότερο συγκεχυμένη. Η επικρατέστερη ωστόσο έννοια είναι αυτή που αναφέρεται από τον Οργανισμό για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (Ο.Α.Σ.Ε.) και προσδιορίζει τρείς διαστάσεις: την Πολιτική & Στρατιωτική ασφάλεια, την Οικονομική & Περιβαλλοντική ασφάλεια και την Ανθρώπινη ασφάλεια. Η Ασφάλεια μπορεί τελικά να ταυτιστεί με την ελευθερία από φόβο και από ανάγκη τόσο για χώρες όσο και για άτομα.

Η πρόληψη συγκρούσεων, η οικονομική ανάπτυξη, η χρήση φυσικών πόρων, τα ανθρώπινα δικαιώματα και οι βασικές ελευθερίες αποτελούν τον ιστό της Ασφάλειας πλέον, και το ΝΑΤΟ δεν θα μπορούσε να παραμείνει εκτός των σύγχρονων εξελίξεων. Στο νέο Στρατηγικό Δόγμα της Συμμαχίας για τη δεκαετία 2010-20 τροποποιείται η πορεία διασφάλισης της ασφάλειας, και περιλαμβάνονται τρομοκρατικές επιθέσεις, εθνικές συγκρούσεις, ενεργειακές κρίσεις, κλιματική αλλαγή και ανθρωπιστικές καταστροφές ως απειλές που απαιτούν προσοχή, εξατομικευμένη και συνδυασμένη.

Η διασφάλιση της οικονομικής ισχύος και της στρατιωτικής ετοιμότητας των κρατών μελών της Συμμαχίας προϋποθέτει την πρόσβασή τους σε ζωτικές πρώτες ύλες, σε επαρκείς ποσότητες και σταθερές τιμές, και το ΝΑΤΟ το έχει ήδη υπαγάγει στις προτεραιότητες ενημέρωσης και συζήτησης.  Η οπτική του φύλου εφαρμόζεται στις περιοχές συγκρούσεων και στην πολιτική του προσωπικού. Μέσω της συνεργασίας με την FRONTEX συμβάλει στην ασφάλεια της Μεσογείου. Με την αποστολή στο Κόσοβο (KFOR) συμβάλει στην ασφάλεια των Βαλκανίων, κ.ά.

Σίγουρα δίνεται μεγαλύτερο βάρος στην Πολιτική & Στρατιωτική ασφάλεια γιατί είναι και ο μόνος διεθνής Οργανισμός, μέχρι τώρα, που διαθέτει την υποδομή υποστήριξης σε αυτόν τον τομέα. Στα πλαίσια του εκσυγχρονισμού όμως με τα σημερινά δεδομένα, και με δεδομένο επίσης ότι η πολιτική ασκείται από μέλη της κοινωνίας, που αντιλαμβάνονται τους σύγχρονους προβληματισμούς, η δυναμικότης έχει επεκταθεί και στις άλλες διαστάσεις. Άλλωστε, το ΝΑΤΟ δεν είναι τίποτα περισσότερο από ένα «Συμβούλιο» 29 Ευρωπαϊκών χωρών συν την Αμερική και τον Καναδά, και διοικείται από τους Εκπροσώπους αυτών.

Με την εμπειρία συμμετοχής και στο Δίκτυο Ευρωάμυνας, το NATO παραμένει ως ο μόνος Διεθνής Οργανισμός Ασφάλειας, που διαθέτει την υποδομή επιβολής, διατίθεται να εκσυγχρονιστεί στις σημερινές απαιτήσεις για την επίλυση των συγκρούσεων που προκύπτουν και, το κυριότερο, οι αποφάσεις μεταξύ των κρατών μελών παίρνονται, ακόμα, με την απαραίτητη κοινή συναίνεση – ομοφωνία, με στόχο την αποτροπή και την άμυνα.

Α.Κ.: Πώς βλέπετε την πορεία της Ελλάδας εντός του ΝΑΤΟ, εν μέσω των ανοιχτών μετώπων που έχει;

Α.Μ.: Η ιστορία έχει δείξει ότι υπερασπίζεσαι τα θέματά σου εκ των έσω, και όχι απ’ έξω. Το ΝΑΤΟ αποτελεί  ίσως τον πιο αποτελεσματικό διεθνή οργανισμό όπου μπορούμε να υποστηρίξουμε τα θέματά μας σε ίσους όρους. Θεωρώ ότι όλα εξαρτώνται από την ίδια την Ελλάδα, τους επίσημους Εκπροσώπους της χώρας, αλλά και την ισχύ της Κοινωνίας των Πολιτών.

Όπως η Ε.Ε.Α.Ε.Σ. υποστηρίζει τις Ελληνικές θέσεις στις διεθνείς συναντήσεις ακόμα περισσότερο η Ελληνική Πολιτεία οφείλει να παρουσιάζει θέσεις, με συνέχεια και συνέπεια, για να μπορεί να πείσει τους Εταίρους. Η χώρα μας θεωρείτο πάντα «πυλώνας και προμαχώνας» της στρατηγικής ασφάλειας της Δύσης, όμως, πάντα υπήρξε αδυναμία να εκπονηθούν σχέδια με προοπτική, και να τηρηθούν από τις εκάστοτε Κυβερνήσεις, ανεξάρτητα από κόμματα. Αυτό το γεγονός καθιστά την Ελλάδα τον αδύναμο κρίκο σε μια αλυσίδα αποφάσεων που αφορούν μείζονα εθνικά συμφέροντα.

Ίσως ακούγεται ως αμετροέπεια, όμως πιστεύω ότι τα ανοιχτά μέτωπα είναι η συνέπεια της έλλειψης πρόβλεψης και στρατηγικής της Ελληνικής Πολιτείας για πολλά χρόνια, ακριβώς όπως συνέβη και με την οικονομία. Το όνομα της «Μακεδονίας» παραδείγματος χάριν θα έπρεπε να έχει αντιμετωπιστεί πριν και από την εποχή του Γκλιγκόροφ, το 1991, και όχι να προσπαθούμε να καταργήσουμε 30 χρόνων παγιωμένες καταστάσεις, ενώ ταυτόχρονα η Ελλάδα εξελίχθηκε σε έναν από τους μεγαλύτερους επενδυτές της ιδιωτικής αγοράς για τη γείτονα χώρα. Τα θέματα με την Τουρκία είναι πιο περίπλοκα, αλλά και πάλι θα ανατρέξω σε προσωπικές αναμνήσεις από γεγονότα που μου είχαν κάνει εντύπωση, για το πώς η Τουρκία χρησιμοποιούσε μεθόδους ήπιας διπλωματίας δημιουργώντας ευνοϊκές συνθήκες για την επίτευξη των στόχων της.

Οφείλω να σημειώσω σε αυτό το σημείο ότι υπήρξα περήφανη για την Ελληνική μου καταγωγή όταν στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα, όπου κι αν βρέθηκα, οι άνθρωποι με αντιμετώπιζαν με σεβασμό όταν έλεγα ότι είμαι Ελληνίδα. Δυστυχώς και αυτό άλλαξε τα τελευταία χρόνια….

 

Α.Κ.: Τί ήταν εκείνο που σας ώθησε στο να ασχοληθείτε με τα διεθνολογικά ζητήματα, και δη με το ΝΑΤΟ, έπειτα από μία ολοκληρωμένη καριέρα στον τομέα της Ιατρικής;

Α.Μ.: Κανένας δεν μπορεί να έχει ολοκληρωμένη καριέρα σε ένα μόνο, αποστειρωμένο πεδίο. Όσα γίνονται γύρω μας, όσα διαβάζουμε στις ειδήσεις, όλες οι αποφάσεις που παίρνονται σε διεθνή ή τοπικά επίπεδα, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο μας αφορούν.

Είχα την τύχη να εκτεθώ σε αυτά τα θέματα πολύ νωρίς στη ζωή μου, λόγω της οικογένειάς μου, αλλά η αλήθεια είναι ότι συνειδητοποίησα τα οφέλη, πιο οργανωμένα, πολύ αργότερα. Αν έγραφα τη βιογραφία μου, έχω «ζήσει» την Ιστορία από το σχολείο ακόμα, αφού ακολουθήσαμε την εγκατάσταση του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες, μετά την αποχώρηση της Γαλλίας από το στρατιωτικό σκέλος.

Ως σκεπτόμενο άτομο θέλησα να μάθω την ιστορία πίσω από τα γεγονότα που επηρέαζαν τη ζωή μου. Ως τεχνοκράτης και ερευνητής δεν μπορούσα να δεχθώ απόψεις χωρίς τεκμηρίωση. Και, τέλος, ως πολίτης θεωρούσα υποχρέωσή μου να συζητώ με ομάδες συμπολιτών και να αναπτύσσω δράση, όσο και όπως μπορούσα.

Φυσικά λοιπόν, υπήρξα μέλος στην «Κοινωνία των Πολιτών» από πολύ νωρίς, με διάφορους στόχους, από τα επιστημονικά της δουλειάς μου μέχρι  τα θέματα γυναικών – φύλου, τα εκπαιδευτικά ως γονιός και, ιδρυτικό μέλος της Ε.Ε.Α.Ε.Σ. από το 1991, δημιουργός του TICLS από το 2012, μεταξύ άλλων.

Γιατί όμως τα διεθνώς «τεκταινόμενα» μας αφορούν όλους;

Ακόμα και το πεδίο σπουδών που θα επιλέξει ένας νέος άνθρωπος θα πρέπει να του αποδώσει εισόδημα για να ζήσει αυτόνομα. Η επιλογή άρα θα πρέπει να συνδυάσει την κλίση του ατόμου, την προσωπική ικανοποίηση αλλά και τις γενικότερες συνθήκες εργασίας, σε μια παγκοσμιοποιημένη αγορά πλέον. Χρειάζονται λοιπόν πολλές περισσότερες και ευρύτερες γνώσεις από αυτές που προσφέρονται στα τυπικά εκπαιδευτικά συστήματα.

Παράλληλα, γίνεται μεγάλη συζήτηση για τις «ψευδείς ειδήσεις» και παραπληροφόρηση, καλούμαστε να επιλέξουμε Κυβερνήσεις, είπαμε για ενεργή Κοινωνία Πολιτών. Ακόμα και σε τοπικό –πολιτικό- επίπεδο δεν θα πρέπει να έχουμε κριτήρια πέραν της «οικογενειακής παράδοσης» ή «του κουμπάρου»;

 

Α.Κ.: Μία τέτοια «αλλαγή καριέρας» θα τη συνιστούσατε στις νεότερες γενιές, και αν ναι, υπό ποιές προϋποθέσεις;

Α.Μ.: Δεν υπήρξε «αλλαγή καριέρας». Η ενασχόληση με τα κοινά, σε οποιοδήποτε τομέα και επίπεδο δεν είναι καριέρα. Είναι υποχρέωση κάθε σκεπτόμενου πολίτη που θέλει ο ίδιος και τα παιδιά του να ζήσουν σε ένα πιο ορθολογικό και αξιοκρατικό περιβάλλον.

Υπήρξε παράλληλη δραστηριότητα και η ευτυχής συγκυρία ότι η δεύτερη δεν έχει ημερομηνία λήξης!

Σίγουρα δεν ήταν εύκολο, σίγουρα η μέρα έπρεπε να έχει 48 ώρες, όμως η προσωπική αίσθηση του «είμαι ενεργός άνθρωπος και προσπαθώ να συμβάλλω» υπερίσχυε. Μαθαίνεις να ξεκουράζεσαι με… ένα μικρό παιδί που χοροπηδάει πάνω σου! Κάπως έτσι είναι η απλή μετάφραση της «διεπιστημονικότητας».

Προϋποθέσεις δεν υπάρχουν. Πρέπει να έχεις εισόδημα από τη δουλειά σου, που πρέπει να σε «γεμίζει» και πρέπει να συνδυάζεις τα «θέλω» σου και τα «πρέπει». Ιδιότητες που πρέπει να ομολογήσω ότι δεν βλέπω έντονες στις νεότερες γενιές των Ελλήνων, ή για να είμαι πιο αντικειμενική, στις νεότερες γενιές των νέων σε εύπορες χώρες. Η αίσθηση προσωπικής πληρότητας έχει τροποποιηθεί σε ανούσια «διασκέδαση» γιατί δεν τους δόθηκε η ευκαιρία να αναπτύξουν τα προσωπικά τους αισθητήρια και να αναζητήσουν τις αξίες τους.

Περάσαμε σταδιακά σε εποχές που η παιδεία -με την σωκρατική έννοια- άλλαξε νόημα και οι αξίες έγιναν μόνο οικονομικές. Οι νέοι πλέον αναζητούν στόχους χωρίς να τους έχουν δοθεί οι δεξιότητες που απαιτούνται. Κατ’ επέκταση δεν μπορούν να αντιληφθούν τα οφέλη που θα προκύψουν, για τους ίδιους, εάν δραστηριοποιηθούν σε ευρύτερη κοινωνική δράση. Το έβλεπα χρόνια με τους νέους ειδικευόμενους που είχαμε στο Νοσοκομείο κάθε χρόνο, το βλέπω συνέχεια και με τις άλλες δραστηριότητες, το βλέπω και με τα αποτελέσματα από τους συμμετέχοντες στα εκπαιδευτικά προγράμματα που διοργανώνουμε. Πρέπει να δραστηριοποιηθούν και ας… μην έχουν πολύ χρόνο για καφέ!  Το γιατί και το πώς είναι ένα άλλο μεγάλο θέμα συζήτησης, όμως από αυτά και με προσωπικό όφελος, το ίδιο μου το παιδί ομολογώ, δημιουργήθηκαν τα προγράμματα που αναφέρονται στο  Διεθνές Κέντρο Ηγετικών Σπουδών!

Α.Κ.: Ποια είναι η αποστολή του Διεθνούς Κέντρου Πρωτοποριακών Σπουδών – TICLS;

Α.Μ.: Η Εκπαιδευτική Πλατφόρμα, το Διεθνές Κέντρο Ηγετικών Σπουδών, The International Center for Leading Studies (TICLS), είναι ένα είναι καινοτόμο, για τα ελληνικά δεδομένα και όχι μόνο, κέντρο ευρύτερης διεπιστημονικής διεθνούς εκπαίδευσης. Διοργανώνει εκπαιδευτικά προγράμματα, με την ευρύτερη έννοια της μη τυπικής εκπαίδευσης, που φέρνουν κοντά νέους ανθρώπους από διαφορετικές χώρες και κουλτούρες, με στόχο την ανάπτυξη γνώσεων και δεξιοτήτων απαραίτητων για την επιτυχή σημερινή διεθνοποιημένη επαγγελματική αποκατάσταση και την προσωπική τους ανάπτυξη.

Σε συνεργασία με Πανεπιστήμια και φορείς από όλο τον κόσμο, αλλά και με την Διεθνή Ακαδημαϊκή Επιτροπή μας, έχουμε καταφέρει να δημιουργήσουμε μοναδικά στο είδος τους Διεπιστημονικά Προγράμματα, με στόχο να αναπτύξουν οι νέοι δεξιότητες ηγεσίας, να διευρύνουν τη γνώση τους σε θέματα που αφορούν τον σύγχρονο κόσμο, όπως η λειτουργία των Διεθνών Οργανισμών, θέματα που αφορούν την Κοινωνία των Πολιτών και τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, την Οικονομία, την Επίλυση Συγκρούσεων, την Πολιτική και τις Διεθνείς Σχέσεις, πέρα από την ύλη που περιλαμβάνεται στην τυπική μάθηση.

Τα προγράμματα είναι δυναμικά και αναπροσαρμόζονται συνεχώς. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται τα τελευταία χρόνια, στην ανάπτυξη των ήπιων δεξιοτήτων (soft skills) που θα βοηθήσουν τους νέους στην ανεύρεση εργασίας και την εξέλιξη στον εργασιακό τους χώρο. Ως ήπιες δεξιότητες εννοούμε την συναισθηματική νοημοσύνη, το εργασιακό ήθος, τις δεξιότητες επικοινωνίας, την διαχείριση χρόνου και επίλυση συγκρούσεων, την ανάπτυξη αυτοπεποίθησης και την προσαρμοστικότητα.

Τα αποτελέσματα είναι εμφανή και μετρήσιμα από το τεράστιο δίκτυο αποφοίτων που έχει αναπτυχθεί, και συνεχίζει να αναπτύσσεται τα τελευταία 20 χρόνια, με τους οποίους κρατάμε δεσμούς. Οι απόφοιτοί μας καταλαμβάνουν ηγετικές θέσεις σε Παγκόσμιες Εταιρίες, Διεθνείς Οργανισμούς και Κυβερνήσεις, και συνεχίζουν να αναφέρονται στο πρόγραμμά μας με τα θερμότερα λόγια καθώς και να συμβάλουν στην εξέλιξή του με όποιο τρόπο μπορούν.

Στο πλαίσιο των προγραμμάτων του Διεθνούς Κέντρου Πρωτοποριακών Σπουδών πραγματοποιείται επίσης το Φόρουμ για την «Οικονομία, Ενέργεια, Πολιτική και Ισχύ» (Chania – Med Forum on “Economy, Energy, Politics and Power”) όπου συζητούνται οι γεωπολιτικές εξελίξεις με τις διασυνδέσεις των τεσσάρων μεγάλων τομέων που επηρεάζουν άμεσα τον επαγγελματικό ορίζοντα αλλά και την καθημερινή ζωή όλων μας από τις έμμεσες επιπτώσεις.

Στις σύγχρονες συνθήκες ηθικής και οικονομικής κρίσης, έχοντας αποτελεσματική́ εμπειρία της «συναισθηματικής επιρροής» με την πολιτιστική́ και εκπαιδευτική́ διπλωματία, η Ελλάδα παραμένει τόπος αναφοράς για τους περισσοτέρους από́ 4.000 περίπου μέχρι τώρα αποφοίτους μας, από́ 25+ χώρες.

Συνεχίζουμε να διευρύνουμε τις συνεργασίες και τα εκπαιδευτικά́ αντικείμενα, με βάση την διεπιστημονική́ (interdisciplinary) και πολυπολιτισμική́ (multicultural) πλατφόρμα, που είναι τόσο απαραίτητη στην σημερινή́ αγορά́ εργασίας αλλά́ και την χωρίς σύνορα κοινωνική́ ζωή́, συνδυάζοντας ταυτόχρονα τις διαχρονικές αξίες της ελληνικής ιστορίας και παράδοσης.

Πιστεύουμε πως η χώρα μας μπορεί, και πρέπει, να λειτουργήσει ως τόπος συνάντησης και ευρύτερης εκπαίδευσης νέων κυρίως- ανθρώπων, όπου θα μπορούν να συνομιλήσουν με σεβασμό και ηρεμία για τα θέματα που αφορούν την πρόοδο και εξέλιξη στο πλαίσιο της σύγχρονης παγκοσμιοποιημένης κοινότητας που ζούμε. Η Ελληνική ιστορία προσφέρει ιδιαίτερη θέση για εποικοδομητικό διάλογο, ειδικά για νέους από χώρες που επικρατούν διενέξεις, αλλά όχι μόνο. Αναπτύσσουμε την «ήπια δύναμη» (soft power) της διπλωματίας δημιουργώντας δεσμούς με τους μελλοντικούς ηγέτες της διεθνούς κοινωνίας, και βάσεις συνεννόησης σε διεθνές επίπεδο.

 

Α.Κ.: Ο διάλογος πώς μπορεί να κάνει τον κόσμο μας καλύτερο;

Α.Μ.: Μα, μόνο με τον διάλογο μπορούμε να επιζήσουμε! Είναι το μόνο μέσο επικοινωνίας που διαθέτουμε, τόσο μεταξύ ατόμων όσο και λαών.

Είναι ο μόνος τρόπος εποικοδομητικής επίλυσης των οποιωνδήποτε διαφορών, είτε μέσα στην οικογένεια, είτε στο ευρύτερο διεθνές επίπεδο χωρών.

Θα πρέπει να τονίσουμε ωστόσο την ουσία του διαλόγου. Ακούμε και μιλάμε. Γιατί αν δεν ακούμε και σκεφτόμαστε αυτά που ακούμε, παύει να λέγεται διάλογος.

Θεωρώ απαράδεκτες τις εκπομπές «διαλόγου» που βλέπουμε στην τηλεόραση, παραδείγματος χάριν, όπου οι συμμετέχοντες απλά κραυγάζουν το «ποίημα» που θέλουν, χωρίς διάλογο.

Γιατί ο διάλογος προϋποθέτει ηρεμία, αυτοκυριαρχία, σύνεση, γνώση αλλά και ανοιχτό μυαλό, να αξιολογήσεις τα επιχειρήματα του άλλου, να μπορείς και να τα δεχθείς.

Έχουμε πολλά παραδείγματα εποικοδομητικού διαλόγου από τα προγράμματά μας. Με διάλογο πείσαμε Ισραηλινό και Παλαιστίνιο να μοιραστούν τον κοιτώνα και με τον διάλογο μεταξύ τους ανέπτυξαν κατανόηση και δημιούργησαν τον πυρήνα για την επίλυση των διαφορών των χωρών τους. Με διάλογο αντιμετώπισαν οι Λιβανέζοι τους Ισραηλινούς στη διάρκεια του πολέμου το 2006. Έτσι εφαρμόζουμε τον διάλογο στην κοινωνία των πολιτών.

Από την έλλειψη διαλόγου πάσχει η Ελλάδα σήμερα και έχει τόσα ανοιχτά μέτωπα!

 

Α.Κ.: Σας ευχαριστώ.

Πρώτη δημοσίευση: Politis Online

24/06/2018