Της Αθηνάς Κοροβέση

 

Στον απόηχο των έντονων συζητήσεων περί «ρωσικού δακτύλου» στις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ αλλά και των καταγγελιών Τραμπ για τηλεφωνικές υποκλοπές από τον προκάτοχό του, οι βλέψεις του Αμερικανού Προέδρου για ένα μεγάλο “deal” με τη Ρωσία επί διαφόρων ζητημάτων, φαίνεται ότι δε θα πρέπει να αποτελούν προτεραιότητά του αυτήν τη στιγμή.

Στα δύο παραπάνω γεγονότα, που αγγίζουν τα όρια σκανδάλου, έρχεται να προστεθούν και οι δηλώσεις του Υπουργού Εξωτερικών της Αμερικής Ρεξ Τίλερσον. Ο Αμερικανός ΥΠΕΞ δήλωσε την Παρασκευή στη Σύνοδο των Υπουργών Εξωτερικών του ΝΑΤΟ, στα κεντρικά γραφεία του Οργανισμού στις Βρυξέλλες, ότι οι αμερικανικές κυρώσεις κατά της Ρωσίας θα παραμείνουν ως έχουν, μέχρι η Μόσχα να αποσύρει τη δράση της στην Ουκρανία.

“Η στήριξη της Αμερικής και του ΝΑΤΟ στην Ουκρανία παραμένει σταθερή. Όπως έχουμε επαναλάβει σε κάθε υπουργική σύνοδο και κάθε σύνοδο κορυφής, από τη στιγμή που η Ρωσία ξεκίνησε μια εκστρατεία επιθετικότητας εναντίον της Ουκρανίας, οι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ παραμένουμε σταθεροί στην υποστήριξη μας προς την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας», δήλωσε ο Τίλερσον. Παρέμβαση που επικροτήθηκε από τους συμμετέχοντες στη συνάντηση, κατά την πρώτη του επίσκεψη στον Οργανισμό. Στην οποία οι υπόλοιποι Υπουργοί Εξωτερικών δεν ήταν και τόσο σίγουροι για το τι να περιμένουν από έναν Υπουργό που βρίσκεται στην κυβέρνηση του ανθρώπου που αποκάλεσε το ΝΑΤΟ “άνευ αντικειμένου” κατά τη διάρκεια της προεκλογικής του εκστρατείας.

Ο Τίλερσον συνεχίζοντας, ανέφερε ότι “Εμείς δεν θα δεχτούμε, ούτε θέλουμε να δεχτούμε τις προσπάθειες της Ρωσίας να αλλάξει τα σύνορα της επικράτειας της Ουκρανίας”. Προσθέτοντας ότι “Θα συνεχίσουμε να κρατάμε την Ρωσία υπόλογη σχετικά με την τήρηση των δεσμεύσεων του Μινσκ. Οι κυρώσεις των ΗΠΑ δεν θα αρθούν μέχρι η Μόσχα να αντιστρέψει τις ενέργειες που πυροδότησαν τις κυρώσεις μας”.

Τα σχόλιά του αυτά στη συνάντηση της Παρασκευής απηχούν και τις απόψεις της Nikki Haley, Πρέσβη των ΗΠΑ στα Ηνωμένα Έθνη, η οποία είχε δηλώσει στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ τον περασμένο μήνα ότι οι αμερικανικές κυρώσεις κατά της Ρωσίας θα παραμείνουν στη θέση τους μέχρι η τελευταία να αποσυρθεί από την Κριμαία. Τον περασμένο Ιανουάριο μάλιστα, ο Τίλερσον είχε χαρακτηρίσει τις ρωσικές αξιώσεις στην Κριμαία ως παράνομες.

Εκτός από τον Τίλερσον, και ο Αμερικανός Υπουργός Άμυνας James Mattis, επέκρινε τη δράση της Ρωσίας νωρίτερα την Παρασκευή, στοχεύοντας να καθησυχάσει τους συμμάχους των ΗΠΑ. Ο Mattis εμφανίστηκε ακόμη πιο σκληρός με τη Ρωσία, όπου συναντήθηκε με τον Βρετανό ομόλογό του στο Λονδίνο, αναφέροντας ότι το καθεστώς Πούτιν παρεμβαίνει στα εσωτερικά και συγκεκριμένα στις εκλογές άλλων χωρών. Όμως η ακόμα περισσότερο σκληρή τοποθέτησή του συνοψίζεται ως εξής: “Προσβλέπουμε στη συνεργασία με τη Ρωσία σε πολιτικό ή διπλωματικό επίπεδο, αλλά τη δεδομένη στιγμή, η Ρωσία επιλέγει να είναι ένας στρατηγικός ανταγωνιστής”, τόνισε ο Μattis κατά τη συνέντευξη τύπου με τον Michael Fallon, τον Υπουργό Άμυνας του Ηνωμένου Βασιλείου. “Θα πρέπει να χαράξουμε με διπλωματικό τρόπο κάποιο είδος ελιγμού, με την προϋπόθεση ότι η Ρωσία θα μπορέσει να αλλάξει τη συμπεριφορά και τις ενέργειές της βάσει των διεθνών κανόνων και του διεθνούς δικαίου”, τόνισε.

Στο πλαίσιο όλων αυτών των εξελίξεων, δύο αξιωματούχοι της κυβέρνησης Τραμπ δήλωσαν στο CNN ότι οι ελπίδες του Προέδρου για το μεγάλο “ρωσικό παζάρι” μάλλον ξεθωριάζουν. Σύμφωνα επίσης με έναν ανώτατο αξιωματούχο, αυτό οφείλεται στο γενικότερα αρνητικό κλίμα που έχει δημιουργηθεί (δεδομένης της εν εξελίξει έρευνας του FBI για τυχόν διασυνδέσεις του επιτελείου Τραμπ με το Κρεμλίνο με φόντο τις εκλογές), αλλά και λόγω της διαρκούς πίεσης από τα MME.

Ένας από τους αξιωματούχους του Λευκού Οίκου, δήλωσε επίσης, ότι ναι μεν ο Τραμπ μπορεί να μην κλείνει την πόρτα στη συνεργασία με τη Ρωσία σε διάφορα ζητήματα, όπως το συριακό, την καταπολέμηση του αυτοαποκαλούμενου ισλαμικού κράτους, αλλά και το ζήτημα της Ουκρανίας, όμως στη δεδομένη συγκυρία, η διοίκησή του φαίνεται να έχει άλλη άποψη.

…Το βαθύτερο νόημα…

Και μπορεί το γενικότερο ενδιαφέρον της Συνόδου των Υπουργών Εξωτερικών της 31ης Μαρτίου να εστιάσθηκε στις πιέσεις του Τίλερσον προς τις άλλες χώρες για αύξηση των αμυντικών τους δαπανών, αλλά ταυτοχρόνως και για εκπλήρωση των σχετικών με τις δαπάνες υποχρεώσεών τους απέναντι στο ΝΑΤΟ (όπως φρόντισε να υπενθυμίσει και ο ίδιος ο Τραμπ στην Μέρκελ, ακόμα και μέσω twitter, έπειτα από την πρόσφατη μεταξύ τους συνάντηση στον Λευκό Οίκο), ωστόσο το βαθύτερο νόημα ήταν άλλο.

Ήταν ακριβώς το γεγονός ότι εισέπραξε τον σεβασμό και την απρόσμενη αποδοχή από τους συμμετέχοντες της Συνόδου, με έναν Ευρωπαίο Πρεσβευτή στο ΝΑΤΟ να δηλώνει με ειλικρίνεια, ερωτηθείς για τον Τίλερσον, ότι έλαβε πραγματικά την επευφημία για την ξεκάθαρη στάση του. “Αν και δεν ξέραμε τι θα αντιμετωπίσουμε”, δηλώσε ο Πρεσβευτής, “παρόλα αυτά [ο Τίλερσον] είπε ότι στεκόμαστε δίπλα στους συμμάχους μας και στηρίζουμε το Άρθρο 5 (το οποίο θεσπίζει την αρχή της «συλλογικής ασφάλειας», τη δέσμευση των κρατών μελών του Οργανισμού να θεωρήσουν οποιαδήποτε ένοπλη επίθεση προς σύμμαχο κράτος, ως επίθεση εναντίον όλων των μελών του και να δράσουν αναλόγως) χωρίς αμφιβολίες και αμφισβητήσεις“.

Μιλώντας λοιπόν ξεκάθαρα και δίνοντας το δικό του στίγμα στη Σύνοδο, ο Τίλερσον ίσως και να μην αποτελεί τον διακοσμητικό εκείνο Πρόεδρο, όπως είχε αφήσει ο ίδιος να φανεί το πρώτο διάστημα της θητείας του. Ίσως να αποτελεί κάτι πολύ περισσότερο, μία ήρεμη δύναμη δηλαδή, που είναι ικανή να “ταράξει τα νερά” του Λευκού Οίκου. Δένοντας ακόμα και τα χέρια του Τραμπ για κινήσεις-ματ που πολύ θα ήθελε να κάνει. Μάλλον λοιπόν, στο όνομα της προάσπισης της Ουκρανίας, και υπό τη ρητή δέσμευση του ΥΠΕΞ του, ο Τραμπ θα πρέπει ίσως να αποστασιοποιηθεί από την σκέψη του Πούτιν. Εκτός κι αν πρόκειται, για άλλη μία “υπόγεια” καθοδήγηση του Τίλερσον, με τον Τραμπ σε θέση μέντορα, ώστε να προσελκύσουν συμμάχους, που μετά θα τους χειριστούν όπως θέλουν, αναιρώντας τις υποσχέσεις τους. Σενάριο όχι όμως τόσο πιθανό στη συγκεκριμένη περίπτωση.

Φαίνεται μάλιστα πως ο Τίλερσον τα λέει ήρεμα μεν, αλλά “έξω από τα δόντια”, καθώς δε δίστασε να “υποβαθμίσει” ακόμα και τον Λαβρόφ για χάρη του “δυνάστη” Πούτιν. Όπως φάνηκε από την απάντησή του σε σχόλιο Υπουργού κατά τη διάρκεια γεύματος της Συνόδου, ο οποίος ανέφερε “ότι χρειάζονται δύο για να χορέψουν τανγκό”. Η οποία απάντηση διαμορφώθηκε ως εξής: “Σίγουρα, μπορείτε να χορέψετε με τη Ρωσία και θα μπορούσατε επίσης να κερδίσετε κάτι από αυτό, αλλά σίγουρα δεν μπορείτε να χορέψετε ταγκό με τον Σεργκέι Λαβρόφ, γιατί δεν του επιτρέπεται”. Αφήνοντας να εννοηθεί ότι ο Πούτιν κάνει κουμάντο στη Ρωσία. Όπως ακριβώς θα έλεγε κανείς, ότι υπό τις παρούσες συνθήκες σκανδάλων, η διοίκηση και όχι ο Πρόεδρος, κάνει κουμάντο στα σοβαρά ζητήματα του Λευκού Οίκου.

(Φωτογραφία: Ο Ρεξ Τίλερσον κατά τη διάρκεια της Συνόδου των Υπουργών Εξωτερικών του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες. Πηγή: Virginia Mayo/Associated Press)

 

Πρώτη δημοσίευση: ysterografa.gr

02/04/2017